Trở về nguồn gốc, cây cà phê được chia thành 3 nhóm chính là Liberica, Arabica và Canephora (Robusta).
Hiện nay các loại cà phê đang được quan tâm nhất là Liberica (thuộc nhóm Liberica).
Typica, Red Bourbon, Yellow Bourbon, Orange Bourbon, Moka, Catuai, Catimor (thuộc nhóm Arabica) và Robusta.
________________________________________
– Cà phê Arabica: Thích hợp ở vùng núi cao trên 1000m và cho chất lượng tốt nhất với độ cao trên 1500m, với nhiệt độ từ 16-25oC và lượng mưa trên 1000 mm.
Cà phê Arabica đa dạng về loại với nhiều đặc điểm phân biệt khác nhau.
Hiện nay cà phê Arabica được dùng để gọi cho cà phê Catimor. Đây là một loại cà phê khá thấp, tán lá rộng, thân và cành khá dày.
Cà phê Catimor rất dễ phân biệt vì hầu như chiếm tất cả cà phê được sử dụng tên Arabica hiện nay.
Hạt nhân cà phê Arabica luôn có lớp lụa (silver silk) ở giữa, dù có được rang như thế nào vẫn còn lớp lụa này.
– Cà phê Canephora (Robusta): Thích hợp với vùng nhiệt đới có độ cao dưới 1000 m, nhiệt độ khoảng 24-29oC và lượng mưa trên 1000 mm và thể chất đất chắc như đất đỏ bazan.
Hàm lượng caffein của cà phê Robusta cao, tuy nhiên hương vị lại không tinh khiết mà nghiên về vị đắng đậm.
Cà phê Robusta rất to cao, có sự phân bộ rộng, trái cà phê có lớp thịt rất mỏng hoặc không có, dường như là vỏ trái bám sát vào hạt nhân, hạt cà phê Robusta khi đã rang luôn có vị đắng đậm mà không có vị chua.
– Cà phê Liberica: Là loài cà phê khá cao, khoảng 2-5 m, có cây cao đến 10 m, lá to và có màu xanh đậm, chịu hạn tốt, cần ít nước.
Năng suất không cao và có vị chua, vì vậy không được ưa chuộng và phát triển.
Hạt cà phê Liberica là dễ phân biệt hơn do sự to bất thường của chúng.
________________________________________
Trong nhóm cà phê Arabica cũng cần có sự phân biệt các loại cà phê do
sự khác biệt về dinh dưỡng, hương vị và giá trị của từng loại cà phê.
Tuy nhiên do từng vùng miền, khí hậu mà các đặc điểm của các loại cà
phê cũng có sự thay đổi ít nhiều, vì thế sự phân biệt các loại cà phê
thuộc nhóm Arabica là khá khó khăn.
– Cà phê Bourbon: Các loại Bourbon có cành và lá tương đói nhỏ. Lá non thường có màu xanh hoặc nâu.
Yellow Bourbon và Orange Bourbon dễ phân biệt hơn vào mùa thu hoạch nhờ màu sắc của trái. Còn Red Bourbon khá khó phân biệt, khi quan sát kĩ thì trái của nó nhỏ hơn Catimor.
– Cà phê Moka: Hay còn được gọi là Mo-cao vì chiều cao nổi bật của loại cà phê này. Cà phê Moka có thân khá sơ xác với ít nhánh và cành nhỏ, lượng trái mỗi năm của loại cà phê này rất thấp nhưng hạt đã rang lại có vị chua rất tốt và hương thơm đậm đà.
– Cà phê Typica: Cà phê Typica có thân cành rất nhỏ và chịu nặng rất kém, đa số các cây Typica khi trải qua nhiều năm phát triển đều ngã xuống.
Hạt cà phê Typica rất nhỏ, và khi đã rang loại cà phê này mang lại hương hoa cỏ rất dịu.
